Yandex: Αναστάτωση στην Google της Ρωσία εν μέσω κυρώσεων, πολέμου και λογοκρισίας
Μίλτος Σακελλάρης
Όταν η Τόνια Σαμσόνοβα ξεκίνησε να εργάζεται για τον ρωσικό τεχνολογικό “γίγαντα” Yandex το 2019, ήταν μια εταιρεία που μοιράστηκε το όραμά της να χρησιμοποιεί την καινοτομία για την επίλυση καθημερινών προβλημάτων.
Όμως, αμέσως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Σαμσόνοβα ανακάλυψε- απογοητευμένη πλέον ότι ένας συνεργάτης της εταιρείας εφάρμοζε τη λογοκρισία του Κρεμλίνου και δεν παρουσίαζε σχεδόν καμία πληροφορία για την αιματηρή σύγκρουση σε όλες τις πόλεις της γειτονικής χώρας.
«Συνειδητοποίησα ότι εμείς ως εταιρεία είμαστε υπεύθυνοι για αυτό. Δεν είμαστε θύματα, είμαστε ηθοποιοί», είπε στην εφημερίδα The Moscow Times. Η ίδια παραιτήθηκε τον περασμένο μήνα από τη θέση της ως επικεφαλής της υπηρεσίας Q&A της Yandex.
Η συγκεκριμένη εταιρεία ήταν- και παραμένει-το «στολίδι» της τεχνολογικής σκηνής της Ρωσίας για περισσότερες από δύο δεκαετίες. Πολλοί την χαρακτηρίζουν ως «Russia’s Google». Όμως η ίδια αναγκάζεται ολοένα και περισσότερο να εξισορροπεί το όραμά της για ένα καινοτόμο, διεθνές μέλλον με τις απαιτήσεις της ολοένα και πιο καταπιεστικής κυβέρνησης της Ρωσίας. Βέβαια, οι ισορροπίες πλέον είναι αρκετά δύσκολο να κρατηθούν, ειδικά μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Από την έναρξη του πολέμου, η- εισηγμένη στη Νέα Υόρκη- εταιρεία απέκρυψε ανεξάρτητες ειδήσεις από τα αποτελέσματα αναζήτησης και επέτρεψε στο Yandex News να … οδηγεί τους χρήστες σε ιστορίες κρατικών μέσων ενημέρωσης που επαναλαμβάνουν μηνύματα του Κρεμλίνου σχετικά με μια «ειδική επιχείρηση» για την «απελευθέρωση» του Ντονμπάς. Επιπλέον, η Yandex συμμορφώθηκε με τις ρωσικές απαιτήσεις για την κατάργηση των podcast του BBC από τις υπηρεσίες ροής της.
Το τελευταίο διάστημα κάθε κίνησή της Yandex έχει προκαλέσει την οργή του κοινού, με τους Ρώσους που τάσσονται κατά του πολέμου να κατηγορούν την εταιρεία ότι δεν είναι παρά ένα “εργαλείο επίσημης λογοκρισίας”.
«Το Κρεμλίνο έχει τον έλεγχο της Yandex επειδή έχει τον έλεγχο της ρωσικής οικονομίας. Είμαστε μία ρωσική εταιρεία που πρέπει να ακολουθήσει τη ρωσική νομοθεσία. Έπρεπε να ακολουθήσουμε τους κανόνες», είπε ένας πρώην υπάλληλος της Yandex που μίλησε στο «The Moscow Times», υπό τον όρο να παραμείνει ανώνυμος.
Ήδη το άμεσο μέλλον της εταιρείας θεωρείται αβέβαιο. Τον περασμένο μήνα, μετά τις κυρώσεις της ΕΕ, παραιτήθηκε η Τιγκράν Κουνταβγερντιάν, που ήταν αναπληρώτρια της CEO της ολλανδικής εταιρείας που διατηρεί το χαρτοφυλάκιο της Yandex αλλά και η διευθύνουσα σύμβουλος της εταιρείας, Ελένα Μπουνίνα. Και οι δύο, σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν ήδη εγκαταλείψει τη Μόσχα και έχουν ταξιδέψει σε άλλες χώρες.
Την περασμένη Πέμπτη η εταιρεία ανακοίνωσε πως περιορίζει σε σημαντικό βαθμό τις επενδύσεις της και πως δεν πρόκειται να ανακοινώσει τις «οικονομικές προβλέψεις» της για φέτος. Παράλληλα, ανακοινώθηκε πως οι μετοχές της δεσμεύτηκαν στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης ως αποτέλεσμα των δυτικών κυρώσεων, με αποτέλεσμα οι κάτοχοι ομολόγων να ζητήσουν αποπληρωμή με εγγύηση ομολόγων 1,25 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η Yandex δήλωσε επίσης την Πέμπτη ότι δεν είχε τα χρήματα για την αποπληρωμή και ότι διαπραγματευόταν για την αναδιάρθρωση του χρέους.
Η εταιρεία ανακοίνωσε επίσης τον Μάρτιο ότι αναζητούσε αγοραστή για το Yandex News και πηγές της είπαν στους The Moscow Times την Τρίτη ότι ο ιδιοκτήτης της Yandex, Αρκαντί Βολόζ προσπάθησε να πουλήσει την εταιρεία —καθώς και την πλατφόρμα ιστολογίων Yandex Zen— στον ρωσικό «γίγαντα» του διαδικτύου VKontakte, αλλά η προσπάθειά του ναυάγησε με συνοπτικές διαδικασίες με… βοήθεια από το Κρεμλίνο. Η Yandex αρνήθηκε οποιαδήποτε κυβερνητική παρέμβαση στη συμφωνία.
Σύμφωνα πάντως με όσους γνωρίζουν πρόσωπα και καταστάσεις στην εταιρεία η προσπάθεια του ρωσικού κράτους για μεγαλύτερο έλεγχο στη Yandex κορυφώθηκε το 2019, όταν η εταιρεία παραχώρησε δύο θέσεις διοικητικών συμβουλίων σε διευθυντές που διορίστηκαν από το κράτος, παρέδωσε στο Κρεμλίνο μια «χρυσή μετοχή» και συναίνεσε στη σύσταση ενός ειδικού ιδρύματος με την εξουσία “να εμποδίζει τις συναλλαγές”.
Ωστόσο, αμέσως μετά την εισβολή, η διατήρηση του νεαρού, φιλελεύθερου εργατικού δυναμικού της Yandex είναι πιθανό να είναι το πιο επείγον μέλημα της εταιρείας. Ορισμένοι υπάλληλοι, παραιτήθηκαν οριστικά και είναι πιθανό να υπάρξουν περισσότερες αποχωρήσεις, ιδιαίτερα από μηχανικούς και προγραμματιστές οι οποίοι έχουν ζήτηση στην αγορά.
Πολλοί από τους περίπου 18.000 μισθωτούς της Yandex κατέφυγαν στην Αρμενία και το Ισραήλ μετά την εισβολή. Η Yandex φέρεται να προσέγγισε την ισραηλινή κυβέρνηση για τη μετεγκατάσταση 800 υπαλλήλων και αναζητά γραφείο στην πρωτεύουσα της Αρμενίας, το Ερεβάν.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις