Βαλκάνια: Το «εύφορο έδαφος» για την ένταση που θέλει να «σπείρει» ο Πούτιν;
Ένταση σημειώθηκε το Σαββατοκύριακο μεταξύ Κοσόβου και Σερβίας, με αφορμή την από καιρό γνωστή απόφαση των αρχών της Πρίστινας να απαιτήσουν από τα οχήματα που εισέρχονται από τη Σερβία να αντικαταστήσουν τις πινακίδες κυκλοφορίας τους με πινακίδες Κοσόβου. Για την ώρα η ένταση φαίνεται να εκτονώνεται μετά την απόφαση της κυβέρνησης του Κοσόβου να αναβάλει για ένα μήνα την εφαρμογή του σχεδίου της για τις πινακίδες κυκλοφορίας των Σέρβων.
Προηγήθηκε ένας λεκτικός πόλεμος, με τον πρωθυπουργό του Κοσόβου ‘Αλμπιν Κούρτι να κατηγορεί τον πρόεδρο της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς για υποκίνηση της βίας. Ο Βούτσιτς δήλωσε ότι οι δύο πλευρές «δεν έχουν βρεθεί ποτέ σε πιο περίπλοκη κατάσταση», και δεσμεύτηκε για νίκη της Σερβίας.
Από την πλευρά της η πρόεδρος του Κοσόβου Βιόσα Οσμάνι θεωρεί τη συμπεριφορά του Βούτσιτς ως συμπεριφορά ενός αυταρχικού που δεν πρέπει να κατευναστεί. Πέρα από τις εδαφικές διεκδικήσεις της Σερβίας στο Κόσοβο, επισημαίνει το δάκτυλο του Βελιγραδίου στην οξεία αστάθεια στη Βοσνία, καθώς και την υποτιθέμενη προσπάθεια δυνάμεων υπέρ του Κρεμλίνου να υποκινήσουν πραξικόπημα στο Μαυροβούνιο το 2016 για να σταματήσουν την ένταξή του στο ΝΑΤΟ.
Η ίδια επισημαίνει επίσης τις στενές σχέσεις Σερβίας και Ρωσίας, θεωρώντας το Βελιγράδι «εύφορο έδαφος» για τις επιχειρήσεις επιρροής του Πούτιν. «Στόχος του Πούτιν είναι να επεκτείνει τη σύγκρουση σε άλλα μέρη του κόσμου», προειδοποιεί. «Δεδομένου ότι ο στόχος του ήταν συνεχώς η αποσταθεροποίηση της Ευρώπης, μπορούμε να περιμένουμε ότι ένας από τους στόχους του μπορεί να είναι τα Δυτικά Βαλκάνια».
Την Κυριακή, ένα μέλος του κυβερνώντος κόμματος του κοινοβουλίου της Σερβίας ανήρτησε μάλιστα στο Twitter ότι η Σερβία μπορεί «επίσης να αναγκαστεί να ξεκινήσει την αποναζιστικοποίηση των Βαλκανίων», επικαλούμενος το ίδιο πλαστό πλαίσιο μέσω του οποίου ο Πούτιν δικαίωσε την εισβολή του στην Ουκρανία. Ο Βούτσιτς «βλέπει τις χώρες μας ως προσωρινές χώρες και προσπαθεί να αρνηθεί την ίδια την ύπαρξή μας», υποστηρίζει η Οσμάνι. Είναι «ο ίδιος ο τρόπος με τον οποίο ο Πούτιν βλέπει την Ουκρανία, τη Μολδαβία και άλλες χώρες. Είναι ακριβώς η ίδια στρατηγική».
Την ίδια ώρα εξίσου ανησυχητική είναι η κατάσταση στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, όπου ο ηγέτης των Σερβοβόσνιων, Μίλοραντ Ντόντικ, πιέζει για απόσχιση η οποία θα μπορούσε να προκαλέσει νέα αναταραχή στην περιοχή. Οι προσπάθειές του βρίσκουν στενή υποστήριξη τόσο από τη Μόσχα όσο και από το Βελιγράδι.
Υπενθυμίζεται ότι η χώρα διοικείται υπό ένα περίπλοκο καθεστώς που υπέδειξε η ειρηνευτική συμφωνία του Ντέιτον που τερμάτισε τον πόλεμο στη Βοσνία. Η συμφωνία δημιούργησε το συνταγματικό πλαίσιο για να κρατήσει «δεμένη» τη χώρα, δημιουργώντας ωστόσο ένα χάσμα μεταξύ μιας εύθραυστης μουσουλμανικής-κροατικής ομοσπονδίας και της οντότητας που ελέγχεται από τους Σερβοβόσνιους.
Οι εξελίξεις σε αυτές τις δύο περιοχές των Βαλκανίων θεωρούνται, από πολλούς αναλυτές, ενδεικτικές μιας ευρύτερης «αδιαθεσίας» στα Βαλκάνια. «Στη θέση του οράματος της ένταξης σε μια ειρηνική, ευημερούσα Ευρώπη, υπάρχει μια αυξανόμενη αίσθηση στασιμότητας στην οποία οι ιστορικές διενέξεις και οι ημιτελείς εργασίες κάθε χώρας φουντώνουν ως αιώνια χαρακτηριστικά προεκλογικών εκστρατειών και πιθανές πυροδοτήσεις συγκρούσεων», σημείωσε μια πρόσφατη έκθεση της International Crisis Group.
«Οι ηγέτες βάζουν μέσα στις φλόγες με διχαστική ρητορική, προσπαθώντας να αποσπάσουν την προσοχή από τις υποτονικές οικονομίες, το χαμηλό βιοτικό επίπεδο, τη διαφθορά και τον νεποτισμό», συμπλήρωνε, για να καταλήξει: «Ο κίνδυνος κατάρρευσης, είτε με τη μορφή της κρατικής αποτυχίας, είτε με τη μορφή της βίας (αν και είναι απίθανο να φτάσει τις διαστάσεις των εχθροπραξιών του 1990) είτε με τη μορφή κάποιας άλλης ανεπιθύμητης έκβασης, θα παραμείνει μέχρι να επιλυθούν τα υποκείμενα προβλήματα της περιοχής».
naftemporiki.gr