Τι συμβαίνει στον εγκέφαλό μας όταν «ακούμε» τις σκέψεις μας;

Είχατε ποτέ μια φανταστική συζήτηση στο κεφάλι σας; Φανταστήκατε ποτέ να καβγαδίζετε με κάποιον άλλο και να ακούτε τη φωνή του; Τι συμβαίνει στον εγκέφαλο μας όταν γίνεται αυτός ο εσωτερικός μονόλογος; Πώς γίνεται να «ακούς» τις σκέψεις σου;

Όπως αποδεικνύεται, ο εγκέφαλος διενεργεί διαδικασίες όταν σκέφτεστε λέξεις όπως και όταν μιλάτε δυνατά.

Οι εσωτερικοί μονόλογοι θεωρούνται μια προσομοίωση ανοιχτού λόγου, είπε η Hélène Loevenbruck, ερευνήτρια Νευρογλωσσολογίας και επικεφαλής της γλωσσικής ομάδας στο Εργαστήριο Ψυχολογίας και Νευρογνωσίας στο εθνικό γαλλικό ερευνητικό ινστιτούτο.

Σαν παιδιά, είμαστε εικονικά σφουγγάρια, που απορροφούν νέες πληροφορίες από κάθε οπτική γωνία. Τα παιδιά που παίζουν μόνα τους συχνά κάνουν δυνατά διάλογο. Σε ηλικία περίπου 5 έως 7 ετών, αυτή η έκφραση γίνεται εσωτερική, είπε η Loevenbruck.

Προηγούμενες μελέτες έδειξαν ότι ο εγκέφαλος παρουσιάζει παρόμοια δραστηριότητα με την εσωτερική ομιλία όπως συμβαίνει με την προφορική ομιλία. Όταν οι συμμετέχοντες στη μελέτη καλούνται να «μιλήσουν» σκόπιμα μέσα στο κεφάλι τους ενώ βρίσκονται σε μαγνητικό τομογράφο (MRI), οι επιστήμονες μπορούν να δουν μέρη του εγκεφάλου που επεξεργάζονται ακουστικές πληροφορίες να ενεργοποιούνται σαν να άκουγε πραγματικά τις λέξεις.

«Οι εγκεφαλικές περιοχές που ενεργοποιούνται κατά τη διάρκεια της εσωτερικής ομιλίας είναι αρκετά παρόμοιες με αυτές που ενεργοποιούνται κατά την προφορική ομιλία», δήλωσε η Λόβενμπρουκ στο Live Science. Αυτές οι περιοχές περιλαμβάνουν τον μετωπιαίο λοβό του αριστερού ημισφαιρίου και τον βρεγματικό λοβό, που βοηθούν στην επεξεργασία της προς τα έξω διέγερσης.

Αλλά όταν σκέφτεστε κάτι σαν μια φανταστική διαμάχη με ένα άλλο άτομο, ο εγκέφαλος πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα. Κατά τη διάρκεια αυτής της εσωτερικής διαμάχης, παίζετε δύο ρόλους: τον εαυτό σας και το άτομο με το οποίο μαλώνετε. Όταν παίζετε τον εαυτό σας, ενεργοποιείτε τα ακουστικά κέντρα στην αριστερή πλευρά του εγκεφάλου σας, είπε η Loevenbruck. Αλλά όταν αλλάζετε εσωτερικά ρόλους για να υποδυθείτε το άτομο με το οποίο μαλώνετε, «υπάρχει ένα είδος μετατόπισης της ενεργοποίησης της εγκεφαλικής περιοχής στο δεξί ημισφαίριο», συνέχισε. Βλέποντας την κατάσταση από διαφορετική οπτική γωνία, ακόμα κι αν είναι μια προοπτική που δημιουργείτε στο μυαλό σας, αλλάζει τις περιοχές του εγκεφάλου που ενεργοποιούνται.

Οι ερευνητές παρατήρησαν επίσης αυτό το φαινόμενο όταν οι συμμετέχοντες καλούνται να φανταστούν μια κίνηση, συνέχισε η Leovenbruck. Οι χορευτές, για παράδειγμα, χρησιμοποιούν ένα διαφορετικό μέρος του εγκεφάλου τους για να φανταστούν τον εαυτό τους να χορεύει έναντι κάποιου άλλου να χορεύει, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο τεύχος Αυγούστου 2005 του περιοδικού Cerebral Cortex.

Ωστόσο, δεν είναι όλοι οι εσωτερικοί μονόλογοι σκόπιμοι. Μερικές φορές λέξεις ή προτάσεις απλώς σκάνε στο μυαλό σου, απρόκλητα.

Αυτό το φαινόμενο μπορεί να έχει κάποια σχέση με το «δίκτυο προεπιλεγμένης λειτουργίας» του εγκεφάλου (DMN), είπε ο Ρόμπερτ Τσάβες, νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Όρεγκον. Το DMN είναι ένα δίκτυο περιοχών στον εγκέφαλο που είναι ενεργές όταν δεν κάνει μια συγκεκριμένη διεργασία. Το DMN πιστεύεται ότι εμπλέκεται με πτυχές της εσωτερικής σκέψης, όπως η ανάκτηση αναμνήσεων, η ονειροπόληση του μελλοντος ή αίσθηση της αντίληψης κάποιου πράγματος που συμβαίνει στο σώμα σας, όπως η πείνα ή η δίψα.

Απαιτείται πολύ περισσότερη έρευνα για να κατανοήσουμε πώς οι εσωτερικές σκέψεις προκύπτουν αυθόρμητα, είπε η Leovenbruck. Όταν φτάσουμε στα άκρα, οι εσωτερικές σκέψεις μπορεί να γίνουν δυσλειτουργικές, όπως ο μηρυκασμός μετά από ένα άβολο ή τραυματικό γεγονός ή σε ψυχικές διαταραχές, όπως η σχιζοφρένεια, στην οποία οι άνθρωποι ακούν ακουστικές παραισθήσεις.